ArtroseZorgnet

ArtroseZorgnet is een netwerksite voor mensen met artrose en zorgverleners die deskundig zijn in de zorg voor artrose. ArtroseZorgnet stimuleert het uitwisselen van informatie en kennis, waardoor de samenwerking tussen patiënten en diverse professionals wordt bevorderd.

ArtroseZorgnet wil er aan bijdragen dat er goede en passende zorg beschikbaar is voor mensen met artrose. Zorgverleners die bij het ArtroseZorgnet zijn aangesloten hebben specifieke deskundigheid ten aanzien van artrose en hebben afgesproken zich te houden aan de kwaliteitscriteria van het ArtroseZorgnet.

Aangesloten fysiotherapeuten bij artroseZorgnet CFN

Patiënt

Artrose is een veelvoorkomende aandoening van de gewrichten. Artrose komt vaak voor in het knie- of heupgewricht, maar kan ook in bijna elk ander gewricht voorkomen. De term ‘slijtage’ wordt ook wel eens gebruikt, maar is niet helemaal juist.

De kwaliteit van het kraakbeen gaat langzaam achteruit. Kraakbeen is het laagje dat onze botten in een gewricht bekleedt. Hierdoor zijn de botoppervlakken glad en kan het gewricht soepel bewegen. Bij artrose wordt de kraakbeenbekleding dunner en ruw. Maar er is meer aan de hand. Het bot rondom het gewricht verandert, het wordt breder en er kunnen knobbels ontstaan. Tot slot kan het weefsel rondom het gewricht (het gewrichtskapsel) ontstoken raken.

Sommige mensen hebben last van één gewricht. Maar er zijn ook mensen die artrose hebben in meerdere gewrichten tegelijk. Dit wordt poly-artrose of gegeneraliseerde artrose genoemd.

Oorzaak

Over het ontstaan van artrose bestaat nog veel onduidelijkheid. Wel is bekend dat het ontstaan van artrose een combinatie is van meerdere factoren. De volgende factoren vergroten de kans op artrose:

• Hogere leeftijd. De kans op artrose neemt toe met de leeftijd.
• Vrouwelijk geslacht. Artrose komt twee keer zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen.
• Mensen met overgewicht hebben een grotere kans op artrose.
• Regelmatige overbelasting. Mensen met regelmatige overbelasting (zoals topsporters, bouwvakkers) hebben een grotere kans op artrose.
• In sommige families wordt artrose doorgeven aan de volgende generatie.
• De kans op artrose is groter bij mensen met gewrichtsproblemen, zoals mensen met een abnormale stand van het gewricht of mensen met gewrichtsaandoeningen.
• Wanneer een gewricht schade ondervindt door een ongeluk, blessure of ziekte, is de kans groter dat er artrose ontstaat in dit gewricht.

Symptomen

De meest voorkomende klachten bij artrose zijn pijn en stijfheid in het gewricht. De klachten zijn het ergst na een periode van rust en worden meestal minder na een periode van beweging. De klachten kunnen in elk gewricht met artrose voorkomen.

Pijn

Pijn is een klacht die vooral bij het bewegen en het (over)belasten van het gewricht optreedt. Veel mensen met artrose hebben ’s morgens klachten. Deze pijn, die ontstaat wanneer men gaat bewegen, wordt startpijn genoemd. De meeste mensen met artrose hebben variërende pijnklachten. Zo zijn er vaak periodes met weinig pijn én periodes waarin de pijn tijdelijk sterk toeneemt.

Stijfheid

Wanneer u na een tijdje rust gaat bewegen, voelen de gewrichten stijf aan. Dit wordt ook wel startstijfheid genoemd. ’s Ochtends spreekt men van ochtendstijfheid.

Krakend geluid

Een ander verschijnsel bij artrose is het krakende en schurende geluid dat gewrichten maken tijdens een beweging. Dit geluid heeft verder niks te maken met de ernst van de beschadiging van het gewricht

Vermindering van beweeglijkheid

De vermindering van de beweeglijkheid van het gewricht heeft te maken met de veranderingen die in en rond het gewricht plaatsvinden.

Vermoeidheid

Veel mensen met artrose hebben last van vermoeidheid, zonder dat daar een duidelijke oorzaak voor aan te wijzen is. Vermoeidheid kan ook ontstaan door een slechte nachtrust.

Verandering van vorm

Door artrose verandert het bot na verloop van tijd van vorm. De kwaliteit van het kraakbeen in het gewricht gaat achteruit, waardoor het bot meer kracht moet opvangen. Op deze manier kunnen verdikkingen van het bot ontstaan.

Diagnose

Voor het stellen van de diagnose artrose heeft uw arts meestal genoeg aan uw verhaal over uw klachten en een lichamelijk onderzoek. Soms wordt er aanvullend een röntgenfoto gemaakt.
Afhankelijk van uw klachten kunnen er aanvullende onderzoeken, zoals bloedonderzoek plaatsvinden om andere aandoeningen uit te sluiten.

Behandeling

Hoewel artrose niet te genezen is, zijn er veel manieren om uw klachten te verminderen. De behandeling van artrose heeft een stapsgewijze aanpak (stepped care):

Stap 1

Voorlichting

Juiste voorlichting krijgen is erg belangrijk. Als u goed op de hoogte bent van artrose, begrijpt u beter waarom u bepaalde adviezen en behandelingen krijgt.

Leefstijladviezen

Leefstijladviezen zijn tips om zelf uw klachten te verminderen en om achteruitgang van uw functioneren te voorkomen. Denkt u hierbij aan adviezen over bewegen, uw gewicht en mogelijke aanpassingen. Uw zorgverleners kunnen u deze adviezen geven. In de Zorgwijzer artrose vindt u enkele tips over leefstijl.

Paracetamol

Paracetamol is de meest gebruikte pijnstiller bij artrose. Paracetamol is een veilige pijnstiller, die – bij consequent gebruik – een goed effect geeft. Vraag uw arts welke dosering voor u geschikt is.

Glucosaminesulfaat en chondroïtinen

Glucosaminesulfaat en chondroïtinen zijn voedingssupplementen als aanvulling op het dieet. Ondanks veelvuldig onderzoek hiernaar zijn de effecten van deze twee voedingssupplementen vooralsnog onduidelijk. Glucosaminesulfaat en chondroïtinen geven mogelijk klachtenverlichting bij ongeveer vijftien tot twintig procent van de mensen met artrose.

Er zijn veel verschillende glucosaminepreparaten met verschillende hoeveelheid en zuiverheid van glucosamine erin. Als u glucosamine wilt gebruiken, kunt u voor advies terecht bij uw huisarts of behandelend reumatoloog.

Stap 2

Als de behandelingen van stap 1 niet het gewenste resultaat hebben, kunt u – in overleg met uw zorgverlener – overgaan tot stap 2. Deze stap bestaat uit verwijzing naar een fysiotherapeut of oefentherapeut, en een diëtist. Daarnaast kunt u, in overleg, andere medicijnen proberen.

Fysiotherapie of oefentherapie

De fysiotherapeut of oefentherapeut kan u begeleiden bij het bewegen. Beweging houdt uw gewrichten soepel. U traint de spieren die het gewricht stevigheid geven. Een goede spierkracht helpt overbelasting van gewrichten voorkomen.

Diëtist

De diëtist kan u begeleiden bij het afvallen. Overgewicht is een vorm van overbelasting voor de gewrichten. Het is aangetoond dat afvallen een vermindering van klachten geeft. Als u te zwaar bent, is het daarom verstandig een dieet te volgen om gewicht kwijt te raken.

Medicijnen

Als paracetamol onvoldoende resultaat geeft, kunt u ook andere medicijnen proberen. Overleg altijd met uw zorgverlener wanneer u met een bepaalde pijnstiller wilt beginnen of stoppen.

• NSAID’s: deze groep van pijnstillers omvat bijvoorbeeld naproxen en diclofenac. Het zijn krachtige pijnstillers. Soms zijn er bijwerkingen, waaronder maagklachten. Het voordeel van deze medicijnen is dat ze ook een ontstekingsremmend effect hebben.
• Opiaten: dit is de groep van morfineachtige medicijnen die kunnen variëren van licht (tramadol, temgesic) tot zwaar (durogesic, morfine). Deze medicijnen hebben géén ontstekingsremmend effect. Voor artrose worden deze middelen niet vaak gebruikt, omdat ze nogal wat bijwerkingen kunnen hebben. In stap 2 van de behandeling horen alleen de lichte opiaten.

Stap 3

In stap 3 kunt u een verwijzing krijgen voor een specialist, zoals een reumatoloog of orthopedisch chirurg. Daarnaast kunt u doorverwezen worden naar een multidisciplinair team.

Teamzorg

Teamzorg is een intensieve afstemming van zorg waarbij u te maken krijgt met een team van verschillende zorgverleners. U kunt hierbij denken aan een reumatoloog, orthopedisch chirurg, (gespecialiseerde) fysiotherapeut, oefentherapeut, ergotherapeut, diëtist, verpleegkundige en/of psycholoog. Deze zorg bestaat over het algemeen uit een uitgebreide groeps(oefen)behandeling en een voorlichtingsprogramma. Het leren omgaan met uw klachten staat centraal. De Sint Maartenskliniek biedt verschillende zorgprogramma’s aan voor mensen met artrose.

Injecties in de knie

Sommige mensen met artrose in het kniegewricht komen in aanmerking voor een injectie met corticosteroïden. Deze injectie werkt ontstekingsremmend en kan een tijdelijke verbetering geven.

Wat komt er na het stappenplan?

Heeft u het gehele behandelplan doorlopen, zonder het gewenste resultaat? Dan komt u mogelijk voor een operatie in aanmerking.

Een operatie kan bijvoorbeeld het plaatsen van een gewrichtsprothese zijn. De meest voorkomende protheses zijn heup- en kniegewrichten. Protheses voor andere gewrichten (schouder, elleboog, pols en enkel) bestaan wel, maar worden bij artrose veel minder toegepast. Ook het operatief corrigeren van bijvoorbeeld standsafwijkingen of bandletsels behoort tot de mogelijkheden.

Bewegen

Juist bij artrose is regelmatig bewegen belangrijk. Mensen met artrose die regelmatig bewegen hebben betere vooruitzichten dan mensen die dat niet doen. Bewegen houdt uw gewrichten soepel en zorgt ervoor dat uw spierkracht op peil blijft. Een goede spierkracht helpt overbelasting van gewrichten te voorkomen. Regelmatig bewegen is daarnaast ook goed voor uw algemene gezondheid.

U kunt op vele manieren bewegen; zelf of in groepsverband. In het algemeen zijn alle beweegvormen goed waarin veelzijdig wordt bewogen. Goede activiteiten zijn bijvoorbeeld wandelen, fietsen en activiteiten in het water. Ook golf, tai-chi of activiteiten in een fitnesscentrum zijn heel geschikt voor mensen met artrose. Vraag uw fysiotherapeut of oefentherapeut advies hierover.

Kies met de Reumabeweegwijzer van het Reumafonds een beweegactiviteit bij u in de buurt!

Patiëntenvereniging

In Nijmegen en omgeving kunt u met artrose terecht bij de Reumapatiëntenvereniging (RPV) Nijmegen e.o.. De RPV Nijmegen zet zich in voor patiënten met artrose en andere vormen van reuma.

Informatietelefoon:   (06) 23 23 51 78
E-mail:                          secretariaat@reumanijmegen.nl
Website:                       www.reumanijmegen.nl